Kleine dieren veilig naar de overkant door innovatieve faunapassage
Omdat het spoor in natuurgebied Naardermeer een enorme hindernis voor verschillende soorten amfibieën en reptielen vormt, ontwikkelden wij een innovatieve faunapassage. Met succes: kleine dieren als ringslangen, verschillende kikkersoorten, watersalamanders en zelfs dassen kunnen nu veilig het spoor kruisen. Daar maken ze veelvuldig gebruik van!
Boommarter
Ringslang
Wezel
Muis
Das
Zelfs dassen en boommarters
Twee jaar lang is met wildcamera’s gemonitord hoeveel dieren hun weg onder het spoor door vinden. Dat blijken er heel wat te zijn. In die twee jaar zijn bijna 600 dieren geteld die het spoor onderlangs passeerden. De doelgroep zoals de ringslang en de kikker, maar ook soorten als de das en de boommarter. Dit is een mooie bijkomstigheid.
5500 waarnemingen
In werkelijkheid zijn het veel meer dan 600 dieren geweest. Er zijn namelijk meer dan 5500 waarnemingen gedaan, maar niet altijd kon met zekerheid worden vastgesteld dat de dieren echt helemaal door de faunapassage naar de andere kant gingen. Die 600 zijn de dieren die aan beide kanten op foto’s werden gezien.
Uniek project
Voor amfibieën worden vaak kleine faunatunnels onder het spoor aangelegd. Vanuit technisch oogpunt moet zo’n passage op voldoende diepte (1,80 m onder bovenkant spoorstaaf) onder het spoor worden aangebracht en een minimale afstand van 0,10 m hebben tot de hoogste waterstand. Door de hoge grondwaterstand in natuurgebieden als het Naardermeer kunnen dit soort passages niet geplaatst worden. Daarom hebben we een alternatief ontworpen waardoor kleine zoogdieren, amfibieën en reptielen veilig en snel de spoorlijn kunnen passeren. Dit unieke project is ontstaan in samenwerking tussen de provincie Noord-Holland, ProRail en Natuurmonumenten.
Geschikt microklimaat voor amfibieën en reptielen
De faunapassages bestaan uit een halve meter brede tunnel tussen twee nieuwe dwarsliggers met een H-profiel. In het tunneldak zit een rooster voor toetreding van lucht en licht. Dit rooster voorkomt ook dat de dieren - wanneer de trein eroverheen rijdt - worden meegezogen. Bovendien zorgt het, in tegenstelling tot dichte buizen, voor een geschikt microklimaat voor amfibieën en reptielen wat de passage geschikt maakt voor deze soortgroepen.
Gezonde populaties
Door de aanleg van de faunapassages kunnen dieren zich makkelijker en veiliger van het zuiden naar het noorden van het Naardermeer en vice versa bewegen. Dit heeft een positief effect op de gezondheid van de populaties: op de uitwisseling van genen en het verbinden van subpopulaties. Zo gaan deelpopulaties niet verloren en ontstaat dus een groter kerngebied. Kleinere populaties zijn namelijk gevoeliger voor uitsterven. Vanuit dit grotere kerngebied kunnen omliggende kleinere populaties worden aangevuld, of kunnen nieuwe gebieden wellicht worden ge(her)koloniseerd. Het verbinden en ontsnipperen van leefgebieden dragen dus bij aan het behoud en de versterking van de biodiversiteit.
In Trouw staat een uitgebreid artikel over de faunapassage. Lees het hier