DUURZAMER DAN OVER DE WEG
Aan de slag met afvaltransport over water
Afvaltransport over water biedt een duurzamere optie dan transport per vrachtwagen en ontlast de overvolle Nederlandse wegen. Wat is dan de reden dat het meeste huishoudelijke afval nog per vrachtwagen wordt vervoerd vanuit gemeenten naar de verwerkingslocaties? Egbert van Dijk, programmamanager Multimodale Corridors bij Topsector Logistiek: ‘Er zijn nog heel wat vragen en drempels bij betrokken partijen. Samen met Movares hebben we de Wegwijzer Afvaltransport over water ontwikkeld. Hiermee bieden we gemeenten, de binnenvaart en bedrijven concrete handvatten om te kiezen voor een veel duurzamere methode om huishoudelijke reststromen te vervoeren die én goed is voor ons milieu én voor de bereikbaarheid.’
Duurzame voordelen binnenvaart
In Nederland verwerken de afvalenergiecentrales (AEC’s) jaarlijks zo’n 7,5 miljoen ton reststromen, waarvan 2,4 miljoen huishoudelijke reststromen. Het afvaltransport gebeurt voor een groot deel nog altijd over de weg, terwijl afvaltransport over water een bewezen duurzamere optie biedt. Eén binnenvaartschip vervangt 12 tot 100 ritten van vrachtwagens. De CO2-emissie per tonkilometer van een binnenvaartschip ligt 30%-40% lager dan dat van een vrachtwagen. Bij de inzet van binnenvaartschepen met duurzame aandrijflijnen wordt de reductie van CO2-emissie nog groter, namelijk circa 65%. Egbert: ‘Allereerst moeten partijen zich bewust zijn van de ‘duurzame voordelen’ en vervolgens is het aan ons hen op weg te helpen in de mogelijkheden, hen wegwijs te maken in de wet- en regelgeving en hen te faciliteren. Het stimuleren van de modal shift van vrachtwagen naar binnenvaartschip kan een significante bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelen 2030.’
Europese en Nederlandse subsidie
Nederland heeft toestemming van de Europese Commissie om 22,5 miljoen euro te besteden aan het vergroenen van vrachtvervoer. Het geld is bedoeld om vervoerders te stimuleren hun goederen via de binnenwateren en het spoor te vervoeren in plaats van over de weg. Ook Den Haag trekt 2,5 miljoen euro subsidie uit voor multimodale transitie. Egbert: ‘Dit gaat om publiek geld dat zo efficiënt en effectief mogelijk besteed moet worden. Daarom onderzoeken we met diverse marktpartijen waaronder Movares welke vragen betrokken partijen hebben en hoe wij hen verder kunnen helpen. De gemeente heeft hier een belangrijke rol in, aangezien zij degene zijn die het transport en de verwerking van huishoudelijke reststromen in de markt aanbesteden. Een andere manier van transport wordt voor het vaak lange afstandsvervoer buiten de gemeentegrenzen meestal niet opgenomen als eis of gunningscriterium. Hier valt wel een enorme impact te behalen. Zodoende is de Wegwijzer ontwikkeld met praktische tips en adviezen.’
Praktische tips en adviezen
De Wegwijzer richt zich op huishoudelijke reststromen die verbrand worden bij de AEC’s. Deze stromen worden primair aangestuurd door de gemeenten of gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Zij hebben in hun rol als “ketenregisseur” de mogelijkheid om de vervoerskeuze op de langere termijn te beïnvloeden. In de Wegwijzer is een aantal praktische tips opgenomen die gemeenten helpen om het vervoer van afval met meerdere modaliteiten uit te voeren. Allereerst is het advies om na te gaan welke plannen er zijn op het gebied van bereikbaarheid, CO2-uitstoot, congestie en leefbaarheid. Daarnaast is het van groot belang om in kaart te brengen wat er bereikt wordt als huishoudelijk restafval over water wordt vervoerd. Gemeente Den Haag bijvoorbeeld vervoert al jaren huishoudelijk afval via water omdat het duurzamer is en drukte op de weg scheelt. Ook is het advies een goed beeld te hebben van wie welke verantwoordelijkheid heeft en waar besluiten worden genomen. Om de besluitvorming te versnellen staat een aantal praktische vragen in de Wegwijzer. Tenslotte is het advies samen te werken met meerdere partijen om te komen tot een uniforme oplossing die breder kan worden ingezet dan alleen de desbetreffende gemeente. Dit leidt tot schaalvoordelen waardoor de oplossing goedkoper wordt. Ook wordt afhankelijkheid van één leverancier voorkomen en versnelt dit de mogelijkheden voor innovatie doordat meerdere partijen de geleerde lessen met elkaar delen en niet iedereen het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.
Roadshow
Jessica: ‘Met de Wegwijzer in de hand gaan we interviews houden met gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, brancheverenigingen, aanbestedingsadviesbureaus, afvalverwerkers en havenbedrijven. Aanscherpingen en toevoegingen die voortkomen uit de validatiegesprekken nemen we mee in een geactualiseerde versie van de Wegwijzer. Vervolgens gaan we een zogenaamde roadshow houden langs evenementen en congressen om de Wegwijzer onder de aandacht te brengen.’ Egbert vult aan: ‘Het zou heel mooi zijn als we de adviezen uit de Wegwijzer in de vorm van factsheets op een centrale plaats kunnen aanbieden zodat gemeenten er makkelijk bij kunnen en ze kunnen implementeren in hun beleid, op korte maar zeker ook voor de langere termijn. Ik denk dat we met elkaar echt iets neergezet hebben waarmee we stappen kunnen zetten richting duurzame logistiek.’
Contact
Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen, of wilt u met een van de experts van gedachten wisselen? Neem dan gerust contact met hen op.
Egbert van Dijk programmamanager Multimodale Corridors Topsector Logistiek
Jessica van Rijn adviseur Transport & Logistiek Movares
Thymo Vlot adviseur Mobiliteit Movares