Energieneutraal station door strakke stalen kap
In het oorspronkelijke plan zou station Delft Campus – voorheen Delft Zuid – geen stationskap krijgen. Daar was geen budget voor vrijgemaakt. Nu prijkt er een strakke stalen kap met zonnepanelen. Bovendien is Delft Campus door deze constructie volledig energieneutraal. Jordy van Breen, rail system engineer bij ProRail: ‘Als er geen budget is, moet je creatief zijn. Ik denk dat we met elkaar iets heel moois hebben neergezet.’
Vlnr: Jordy van Breen en Jaap Dorrepaal
Geen kap, toch een kap
De constructie van dit ‘nul-op-de-meter-station’ is vrij uniek, net als het proces om tot het ontwerp ervan te komen. Delft Campus is onderdeel van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) op het traject Rijswijk-Rotterdam. Omdat hier meer treinen gaan rijden, zijn aanpassingen aan het station nodig. Een kap was niet voorzien. Uiteindelijk wilde gemeente Delft het station meer aanzien geven en toch een kap opnemen in het ontwerp. Na overleg met alle stakeholders is gekozen voor een staalconstructie met zonnepanelen. Van Breen: ‘De opbrengst van de zonnepanelen is gelijk aan de energiebehoefte van het hele station. Deze duurzaamheidsgedachte bracht de partijen samen; zo kregen we de neuzen dezelfde kant op.’
Nieuwe rol architecten
Het ontwerp en het vormgevingsdocument van de kap zijn gemaakt door Benthem Crouwel Architects. Omdat er bij de aannemers Strukton en Antea geen architect in het ontwerpteam zat om het ontwerp te toetsen, heeft ProRail besloten dit door een architect van studioSK/Movares te laten doen. Peter Heideman heeft met BIM360 voor ProRail het aannemersontwerp getoetst. BIM360 is een webbased-omgeving waardoor alle partijen elke update konden volgen. Heideman heeft de integrale uitwerking van het ontwerp begeleid tot het TO (Technisch Ontwerp) en uiteindelijk tot het UO (Uitvoeringsontwerp).
Heideman: ‘Als architect bij een ingenieursbureau ontwerp en engineer je tegelijkertijd. Zo krijg je als vanzelf een ‘integraal ontwerp’: van constructies tot en met E&W-installaties en onderhoud.’ Van Breen: ‘Met het betrekken van een architect kijk je niet alleen naar wat technisch uitvoerbaar is, maar ook hoe de vormgeving kan bijdragen aan een functioneel, mooi station. Samen hebben we veel aandacht besteed aan de uitwerking.’ Heideman: ‘Dit is een nieuwe rol voor onze architectengroep. Persoonlijk vind ik het heel mooi dat we zo tot en met de uitvoering onze toegevoegde waarde kunnen leveren.’
Alles in beeld
‘Het was een flinke puzzel om tot het resultaat te komen dat er nu staat’, zegt Jaap Dorrepaal, projectleider uitvoering PHS Rotterdam-Rijswijk bij ProRail. ‘De kap is een staalconstructie waarin je kabels en leidingen moet verwerken voor de hemelwaterafvoer en elektra. Die moeten netjes in het strakke ontwerp verwerkt worden. En heel belangrijk, de constructie moet voldoende draagkracht houden.’ Van Breen: ‘Alle krachten komen bij elkaar op de knooppunten. We streefden naar een mooie vormgeving, maar ook naar een constructie die constructief veilig en goed te onderhouden is. Er is veel aandacht besteed aan de details. Het was best een uitdaging voor Peter om al die onderdelen zo min mogelijk op te laten vallen, maar we zijn erin geslaagd. Het station voldoet aan alle eisen. Het bijzondere is dat er niets is weggewerkt. Alles is in beeld en toch is het gelukt een heel mooie kap te maken!’
Peter Heideman, studioSK/Movares
Bijzondere details
Zo zijn er meer details die niet zichtbaar zijn, maar wel heel belangrijk voor de constructie. Dorrepaal: ‘Neem de stijfheidsvoorzieningen boven op de liftkooien. De kap rust op de liftkooien. Om die voldoende stijf te maken en de bewegingen in de kap te beperken, hebben we ‘trekstaven’ gebruikt in dezelfde kleur als de staalconstructie. Trekstaven zorgen voor stabiliteit in constructies. Nu de kap eroverheen ligt, zijn die nauwelijks zichtbaar. Ook een mooi detail vind ik de kolommen die tegen het dek aangeknoopt liggen. Het vraagt om maatvoering en afstemming om die zo op hun plek te krijgen en ervoor te zorgen dat er voldoende draagkracht is.’ Van Breen: ‘De kolom steunt op het dek van het fietspad en niet rechtstreeks op de ondergrond onder het fietspad. De krachten moeten dan eerst worden overgedragen aan het dek en het dek moet ze weer overdragen aan de ondergrond.’ Dorrepaal: ‘Het was een hele uitdaging voor de aannemer, maar ook voor Peter, Jordy en mij om te komen tot een constructief stabiel ontwerp en tegelijkertijd de strakke vormgeving te behouden. We zijn tevreden met het resultaat. De helft van de kap staat er nu. De planning is dat eind 2021 de hele kap staat en is aangesloten op de zonnepanelen. Dan zijn we echt energieneutraal bezig op Delft Campus.’
Console kolom
Geïntegreerde verbindingen
Coördinatie leidingwegen
Nette baluster- detaillering
Stabiliteit staven liftkooi
