Grote belangen rond bereikbaarheid Zernike Campus
Het is een van de bekendste en oudste campussen in Nederland, de Zernike Campus in Groningen. Hier studeren zo’n 35.000 studenten en werken meer dan 4.000 onderzoekers en medewerkers en een paar honderd ondernemers. Al jaren zitten de bussen van en naar de campus vol. Hans Offermans, provincie Groningen: ‘Er studeert en werkt nu al een enorme hoeveelheid mensen op de Zernike Campus en dat aantal groeit alleen maar. Dan zijn goede OV-verbindingen een must. We hebben Movares gevraagd een haalbaarheidsstudie uit te voeren naar de mogelijkheden.’
Enthousiast voor OV
‘Het is al jaren druk van en naar Zernike’, zegt ook Menno Oedekerk van gemeente Groningen. ‘In 2012 is de aanbesteding van het project RegioTram stopgezet. Dat betekende dat er geen tramverbinding tussen het Hoofdstation en Zernike zou komen. Als alternatief is Q-link geïntroduceerd, een hoogwaardig busnetwerk in en rondom de stad Groningen. Het succes van Q-link bleek uit de jaarlijkse reizigersgroei van wel 5 tot 10 procent; alleen al Q-link 15 reed voor de coronapandemie in de spits14 keer heen en weer tussen het Hoofdstation en Zernike. Onder andere vanuit de politiek kwam de vraag hoelang we Zernike nog kunnen en willen blijven bedienen met de 18 meter lange Q-link bussen. Het grote voordeel van OV is dat het duurzaam en het ruimtegebruik relatief beperkt is. Velen kiezen al vaak voor een duurzame oplossing: de fiets of het OV. Een uitdaging is het OV voor een grotere doelgroep aantrekkelijk te laten zijn. Dan moet je natuurlijk wel goed OV hebben! Een andere uitdaging is de financiële puzzel. Het budget is beperkt: we zullen meer mensen moeten vervoeren voor hetzelfde geld. Het eerste puzzelstukje is nu gelegd met de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek.’
Menno Oedekerk, beleidsadviseur Openbaar Vervoer & Verkeer, Gemeente Groningen
Hans Offermans, provincie Groningen
Nieuwe varianten voor spoor en bus
‘Wat ons ideaal is? Een heel goede OV-ontsluiting van en naar Zernike’, zegt Offermans. ‘In het verkennend onderzoek lagen drie nieuwe varianten voor het spoor en vier voor de bus op tafel. Zo is gekeken naar een nieuw treinspoor vanuit het Hoofdstation Groningen naar Zernike met drie alternatieve tracés. Optimalisaties van de busroutes - zeker niet alleen vrije busbanen - tussen Groningen Noord en Zernike zijn onderzocht. Daarnaast is er ook vanuit andere windrichtingen gekeken naar het verbeteren van de infrastructuur en de doorstroming voor bussen.’ Martin Wink, projectmanager mobiliteit en infrastructuur bij Movares: ‘Uit ons onderzoek bleek dat alle mogelijke busroutes haalbaar zijn. Per spoor bleef één van de drie varianten over, namelijk een trein naar Zernike via Groningen Noord. De andere varianten zijn te kostbaar, nemen te veel ruimte in beslag en hebben te veel nadelige effecten op de omgeving of op de bestaande plannen.’
Goed voorbereid
Offermans: ‘Met de opdracht aan Movares zijn we pragmatisch aan de slag gegaan om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op vragen van de Provinciale Staten, gemeenteraad, reizigers en omgeving. Je wilt intern voorbereid zijn op de vragen die je extern kunt krijgen. Het is heel mooi dat er door het onderzoek van Movares heel veel argumenten op tafel zijn gekomen!’ Oedekerk vult aan: ‘De gemeente wil aanvullend goed kijken naar opwaardering van de verbindingen en de impact daarvan op tussenliggende wijken. Een betere verbinding van en naar Zernike mag niet ten koste gaan van goed OV voor de tussenliggende wijken. Het is de kunst om daar de juiste balans in te vinden, rekening houdend met aspecten als inpassing, economische ontwikkeling en leefbaarheid. Goede, frequente busverbindingen zijn belangrijk, maar elke 3 min een bus voor de deur willen mensen liever niet.'
Politieke aandacht
Offermans: ‘Provinciale Staten en ook de gemeenteraad hebben ervoor gekozen om de onderzoeksresultaten nu alvast te bespreken en niet te wachten tot besluitvorming aan de orde is. Dit geeft het belang ervan aan. We zijn blij dat de verbetering van de ontsluiting op de ‘lijstjes’ van het Rijk staat. Het is nu aan ons om samen met onze partners met een concreet, haalbaar plan te komen. Provinciale Staten en de gemeenteraad hebben ook gevraagd om een vervolgonderzoek en daarin onder andere te kijken naar een extra variant van een spoorverbinding tussen het noorden van de provincie Groningen en Zernike. Hun verzoek is te kijken naar mogelijkheden die aansluiten bij de onderzochte busverbinding van Movares en een treinverbinding. Daarbij kan gedacht worden aan een geleide bus, tram of een ander innovatief vervoersconcept. De bereikbaarheid van Zernike Campus heeft dus zeker de aandacht van de politiek. Meer dan we in de huidige fase hadden voorzien. Daar worden we als ambtenaar blij van en hopelijk straks ook de reizigers!’