‘Kansen en uitdagingen om klimaat-ontwrichting bij de wortel aan te pakken’

Biodiversiteit

Afvalproblematiek

Het derde wereldprobleem is dat van afval. Zo komt er ieder jaar circa 8 miljoen ton plastic in de oceanen terecht. Onder invloed van zout en UV-licht verandert een deel daarvan in microplastics die in de voedselketen terechtkomen en uiteindelijk op ons eigen bord.

Bomen in de stad

Klimaatverandering kan voor een belangrijk deel worden tegengegaan door het beschermen en aanplanten van bos. Bomen werken verkoelend, gaan hitte-eilanden tegen, nemen het teveel aan water op, geven vocht af bij droogte en beschermen de biodiversiteit. Uiteraard halen ze ook enorme hoeveelheid CO2 uit de atmosfeer. Investeer dus in bos en bomen! In de stad, tegen gevels en op daken. Dit is mijn eerste oproep. Je moet als gemeente visie hebben dat bomen onderdeel zijn van klimaatadaptief handelen op alle terreinen: water, temperatuur, biodiversiteit en grondstoffen. Dan zie je dat 1+1 meer is dan 2. Movares voert hittestresstesten uit. Als je gemeenten vraagt naar wateroverlast en hitteproblematiek en het antwoord is bevestigend, weet je dat er meer moet worden ingezet op groen. Zet de juiste bomen op de juiste plek. Dan zul je als gemeente de voordelen gaan merken: minder wateroverlast en minder hitte-eilanden.

Waar het gaat om bomen, zie ik ook grote kansen bij de bouw of renovaties in stedelijk gebied. Neem bijvoorbeeld de stations. Dit zijn vaak iconische plekken, maar meestal is er maar weinig groen. Maak stationsomgevingen tot oases in een stad of dorp. Zet groen in als adaptieve maatregel en ook als mitigatiemaatregel; groen scoort op beide goed. En over bouw gesproken: hout is uitstekend bouwmateriaal dat veel duurzamer scoort in vergelijking met beton, staal en cement. Uiteraard moet hout dat we gebruiken wel 100% gecertificeerd zijn, dus geproduceerd worden op basis van volstrekt duurzaam bosbeheer.

Ecologische voetafdruk

Willen we de problemen serieus te lijf gaan, dan moeten we onze ecologische voetafdruk kleiner maken. Met onze huidige levensstijl hebben we welgeteld meer dan drie aardbollen nodig. Maar: er is geen planet B. Als we inzetten op minder energieverbruik in en rond de woning en in kantoren, minder ‘wegwerpcultuur’ en meer sturen op plantaardig eten, zijn dat belangrijke stappen in de goede richting. Ook de wereld van mobiliteit moet drastisch veranderen. Dat gaat om gedragsverandering en om een technische revolutie. Wat onze consumptie betreft: 100 gram vlees per dag kan echt niet meer. Dit vraagt een omslag in beleid van overheden, van supermarktketens (meer gezonde producten in de aanbieding), van bedrijven (gezonde kantines) en van onszelf (meer vegetarisch eten).

Energieverbruik

Ons energieverbruik wordt mede voor een belangrijk deel bepaald door hoe we ons verplaatsen. Maar liefst 95% van de mobiliteitsstromen bestaat nog altijd uit vervoer per auto. Voornamelijk auto’s op benzine, diesel en gas. Maar elektrisch rijden gaat heel snel toenemen, daar ben ik van overtuigd. Dit vraagt om adequate elektrische infrastructuur: voldoende laadvoorzieningen dus. Ook het aantal e-bikes neemt verder toe. Movares ziet de fiets als hét vervoermiddel binnen het duurzaamheidsdenken in een fysiek en economisch gezonde stad. Daar kan ik me zeker in vinden. Fiets ‘highways’ kunnen wel eens heel belangrijk worden in een stad.

Circulaire economie

Wat betreft de wegwerpcultuur, die veranderen we niet een twee drie. Zo lang batterijen van telefoons slechts een paar jaar meegaan, worden we verplicht nieuwe apparatuur te kopen. We kunnen wel zelf bewuster gaan leven en meer gaan hergebruiken. Als we afval gaan gebruiken als grondstof is dat een belangrijke stap. We recyclen best goed in Nederland, maar het kan toch beter. Hoe? Een mooi voorbeeld vind ik onze start-up PyrOil die uit plastic afval weer hoogwaardige olie maakt. Van die olie kun je vervolgens zgn. virgin plastics maken om nieuwe producten te fabriceren.

Fairtrade

En dan is er ook nog fairtrade. Meer eerlijke handel, zodat ook de boeren in ontwikkelingslanden een eerlijke prijs krijgen. Daarmee kunnen ze zich beter wapenen tegen klimaatverandering en ook over 10 jaar het hoofd nog boven water houden om mooie producten te telen. Zolang fairtrade niet mainstream is, kan de consument zelf bewuste keuzes maken voor (h)eerlijke producten.

Economie 3.0

Het totale plaatje is nog veel breder en veel veelomvattender. Alles hangt met elkaar samen en we hebben elkaar nodig om tot een economie 3.0 te komen. Een samenleving waarin we klimaatadaptief handelen, de biodiversiteit versterken en een oplossing vinden voor het afvalprobleem. Dit is een grote verantwoordelijkheid. Een uitdaging en een missie die grote kansen bieden. Ook voor ingenieursbureaus als Movares, die met hun expertise een bijdrage leveren aan de energietransitie, gemeenten helpen oplossingen te vinden voor hittestress en inzetten op duurzame mobiliteit.