Zonnepanelen naast het spoor
Gemeente Amsterdam gaat voor duurzaamheid. Metro en Tram is hierin een belangrijke speler. Zo liggen er al ruim 5000 zonnepanelen op de daken van metrostations en wil Metro en Tram ook op de ongebruikte stukken grond langs de sporen zonnepanelen plaatsen. Projectmanager Roland van Houdt: ‘Het zou helemaal mooi zijn als we deze zonnepanelen kunnen aansluiten op het tractienet: dan kunnen we lokaal energie opwekken en gebruiken.’ Uit onderzoek van Movares blijkt dit technisch haalbaar. Een pilot moet straks uitwijzen of het ook in de praktijk werkt.
Duurzame en financieel aantrekkelijke oplossing
‘Als dit werkt, hebben we een heel mooie oplossing in handen', zegt Van Houdt, projectmanager ‘Onderzoek zonnepanelen rondom het spoor’ bij gemeente Amsterdam. 'Overal waar we zonnepanelen plaatsen kunnen we de energie ontsluiten via het tractienet. Dit zou een mooie, duurzame en financieel aantrekkelijke oplossing zijn die helemaal past bij wat gemeente Amsterdam nastreeft.’ Movares is gevraagd zeven mogelijke locaties verder te onderzoeken. Van Houdt: ‘Zonnepanelen op perrondaken leggen is vrij eenvoudig. Voor zonnepanelen op de grond is een omgevingsvergunning nodig. Daar komt meer bij kijken dan je zou denken: ecologisch onderzoek en conditionerende, geologische, constructieve, elektrotechnische en financiële onderzoeken. Je zou het in een stad als Amsterdam misschien niet denken, maar ook hier is behoorlijk wat flora en fauna. Movares voert komend half jaar uitgebreid verdiepend onderzoek uit om alles in beeld te krijgen wat nodig is voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning.’
Energie terugleveren aan het tractienet
‘Willen we definitief gaan plaatsen, dan moet er een SDE++ subsidie voor komen om een positieve business case te krijgen’, vervolgt Van Houdt. ‘Het meest optimale scenario is dat de zonnepanelen niet op het net worden aangesloten, maar de opgewekte energie aan het tractienet leveren. De spoorse locaties liggen namelijk vrij ver af van de netwerken van de netbeheerder. Het is kostbaar om die afstand te overbruggen. Bij grote aantallen zou het kunnen, bij ‘slechts’ enkele honderden zonnepanelen zijn de kosten niet in verhouding tot wat het oplevert. Daarom hebben we Movares gevraagd ook te onderzoeken of het mogelijk is energie terug te leveren aan het tractienet waar de metro’s hun stroom vandaan halen. De panelen liggen immers naast het tractienet! De technische oplossing blijkt maakbaar. Nu nog onderzoeken of het ook haalbaar is.’
Lokaal energie opwekken en gebruiken
Van Houdt: ‘Normaal schakel je van gelijkstroom naar wisselstroom bij gebruik van zonnepanelen. Als je direct aansluit op het tractienet, zou je van gelijkstroom naar gelijkstroom gaan. Dan zouden we veel goedkoper de elektriciteit kunnen ontsluiten en rechtstreeks aan ons eigen net kunnen leveren, dus lokaal energie opwekken en gebruiken. Het belangrijkste hiervan is dat we dan bovendien het bestaande net van de netbeheerder ontlasten. Er zijn nog wel vragen. Want, wat betekent het voor de stabiliteit van de energievoorziening van de metro bijvoorbeeld? En voor de veiligheidssystemen op het spoor? Op een mooie zonnige dag zoals we die veel hebben gehad, wek je veel energie op. Bij veel pieken en dalen is het de vraag of die de stabiliteit en de veiligheid van het tractienet beïnvloeden. Mogelijk kunnen we de energie opslaan in een buffer (accu) en dan gebruiken voor de metro wanneer dat nodig is. Samen met technische partijen en vervoersmaatschappijen als RET en HTM zoeken we naar mogelijkheden.’
Station 2.0
Als het gaat om klimaatneutraal en duurzaam blijft het voor gemeente Amsterdam niet bij zonnepanelen alleen. Van Houdt is ook Programmanager Duurzaam Renderen bij Metro en Tram, waar ook Movares bij betrokken is. ‘Alle duurzaamheidsmaatregelen die renderen, pakken wij op. Er zijn veel ideeën; denk aan kunststof leggers in plaats van houten bij de aanleg van nieuw spoor of recyclebaar beton zodat het minder CO2-uitstoot geeft. We kijken dus naar klimaatneutrale en klimaatbestendige oplossingen. Ook zijn we bezig met het opstellen van de ontwerpprincipes voor een volledig duurzaam station wanneer de Noord/Zuidlijn doorgetrokken wordt: station 2.0 waar klimaatneutraliteit en klimaatbestendigheid in alles worden doorgevoerd. We onderzoeken het zelfs voor een volledig klimaatneutrale lijn. Er zijn zoveel mogelijkheden om duurzaamheid inhoud te geven. Echt heel mooi om hier samen aan te werken!’