Steeds meer waardering voor de fiets

Hoge ambities

Onze ambities waren hoog. Het provinciale doel was een toename van 20 tot 30 procent van het fietsgebruik tot 2028. Wil je de fiets gelijkwaardig inzetten als de auto of het OV, dan moet je wel een verhaal hebben. We hebben vier aandachtspunten geformuleerd. De infrastructuur: aantrekkelijke goed onderhouden veilige fietsroutes en voorzieningen. Voor de langere afstanden door bijvoorbeeld snelle fietsroutes van voldoende breedte, met verlichting binnen een netwerkstructuur waarbij van knooppunt naar knooppunt gereden kan worden. Als tweede thema kozen we voor gedrag en attitude. Ouderen blijven langer mobiel en gebruiken vaak de fiets. Er komen snellere fietsen, meer e-bikes en meer wielrenners. We moeten ons gedrag hierop aanpassen en conflictsituaties voorkomen. Het thema data en ICT werd belangrijker. Met de komst van de e-fiets wordt de fiets door alle doelgroepen meer gebruikt. Ook de actieradius van de fiets wordt groter. Daarnaast biedt de relatie van ICT en fiets talloze nieuwe mogelijkheden voor het stallen van fietsen, deelfietsen, routekeuze et cetera. En, last but not least, afstemming. Door het verknopen van modaliteiten worden fietsen meer gebruikt als voor- en natransport. Een goed functionerend netwerk ontwikkel je samen.

Fundament voor de toekomst

Als provincie zijn we gestart met de heipalen: een fundament voor de toekomst. Als dat eenmaal staat, kun je gaan bouwen. We hebben fietsroutes in kaart gebracht tussen steden, dorpen en OV-knooppunten, en fietsnetwerken in een straal van 15 km rond stations, bedrijventerreinen, scholen, ziekenhuizen en recreatievoorzieningen. Zo hebben we uiteindelijk het Kernnet fiets gedefinieerd: in totaal 4500 km aan regionale- en lokale hoofdfietsverbindingen. Zo’n brede basis biedt veel kansen en uitdagingen.

Financiering

Financiering organiseren voor zo’n groot netwerk is lastig. Movares heeft geholpen om de fietspaden te prioriteren. Uiteindelijk is een netwerk van ruim 1100 km geprioriteerd, geschouwd en getoetst aan de opgestelde kwaliteitseisen. We hebben gekeken hoe we aan de kwaliteitseisen van de fietsinfrastructuur en fietsvoorzieningen konden voldoen, ook voor de toekomst. 1100 km is nog veel en daarom zijn we verder gaan prioriteren. Je moet groot beginnen en vervolgens steeds meer focus aanbrengen. Uiteindelijk hebben we elf routes benoemd met de ambitie deze als eerste te realiseren: 10 snelle fietsroutes (in totaal ca. 260 km) en de F35, een hoogwaardige fietssnelweg door Twente van 62 km.

Samenwerking

Om tot een succesvol netwerk te komen en daar ook de benodigde financiering voor te organiseren moet je ‘haakjes zoeken’, samenwerken, en draagvlak creëren. Met gemeenten, werkgevers, maatschappelijke organisaties, de Fietsersbond, bedrijven. Maar ook linkjes met projecten binnen andere beleidsterreinen zoals verkeersveiligheid, duurzaamheid, klimaat, groot onderhoud en maatschappelijke trends. Zo kun je diverse ‘potjes’ koppelen om uiteindelijk je doel te bereiken. Hierbij vervulden wij als provincie de rol van regisseur en verbinder. Regisseur om onze eigen doelen en ambities te verwezenlijken, verbinding zoekend met aanpalende beleidsterreinen. Als je visie hebt, lukt dat. Dan kun je aan de voorkant haakjes vinden en die koppelen aan mobiliteit.

Nationaal Toekomstbeeld Fiets

Ook landelijk komen dingen in beweging. In november 2020 is het Nationaal Toekomstbeeld Fiets gepresenteerd. Rijk en regio hebben gezamenlijk de ambitie uitgesproken om de potentie van de fiets, als volwaardige modaliteit en oplossing voor een aantal maatschappelijke opgaven, meer structureel onderdeel te maken van bestuurlijke en financiële afspraken. In het MIRT 2020 hebben Rijk en regio procesafspraken gemaakt om met regionale fietsnetwerkplannen te komen tot een ‘Nationaal Toekomstbeeld Fiets (NTF)’. Wij zijn er klaar voor om in onze provincie verder te bouwen. Binnen het NTF ligt het voorstel ‘het geprioriteerde netwerk uit te breiden van 1100 naar 1400 km. Ook kijken we naar uitbreiding van voorzieningen voor fietsparkeren en naar de verkeersveiligheid. Door onze grondige aanpak en het stevige fundament kunnen we verder met de concrete programmering en realisatie voor de jaren 2028 en 2040.