VOORSPELBAAR RENOVEREN
Movares bouwt digitale tunneltweeling van vijf grote tunnelcomplexen
Zeven tunnels in de regio Zuid-Holland zijn toe aan renovatie. Een grote uitdaging voor Rijkswaterstaat is het compleet en inzichtelijk krijgen van de areaalgegevens van deze tunnels. Juist deze gegevens zijn van belang om voorspelbaar te kunnen renoveren, met zo min mogelijk hinder voor de weggebruikers. Om de areaalgegevens op orde te krijgen, scant Movares samen met GeoNext de tunnels in en bouwt van vijf tunnels een zogenaamde digitale tweeling. Erik Römkens, technisch manager bij Rijkswaterstaat: ‘Deze scan van de huidige tunnels levert veel gedetailleerde informatie op die voor iedereen, ook de aannemers, toegankelijk is. We doen dit om verrassingen tijdens de uitvoering te voorkomen.'
Hele levenscyclus
Van de tunnel die als eerste wordt gerenoveerd, de Noordtunnel, is het model inmiddels volledig digitaal beschikbaar. Erik: ‘Aannemers kunnen nu al de tunnel bekijken als 3D BIM-model, nog voordat de opdracht is gegund. Dat is bijzonder. Belangrijk is dat het model dankzij de hoge nauwkeurigheid kan helpen bij het engineeringsproces, bij het opstellen van de contracten en de onderzoeken die gedaan moeten worden. Wij denken dat deze manier van werken heel efficiënt is. Na de renovatie beschikt de beheerder over alle benodigde gegevens en over het 3D-model dat tijdens de hele levenscyclus gebruikt kan worden. Patrick Pieters, strategisch contractmanager bij Rijkswaterstaat: ‘Verloopt alles naar wens, dan willen we deze manier van werken standaardiseren voor de overige tunnels. We zien 3D-modellen niet alleen als hulpmiddelen voor de ontwerpfase van nieuwbouw en renovatie van tunnels. Wij denken dat het uiterst zinvol is als deze hulpmiddelen als vast onderdeel van assetmanagement ook gedurende de beheer- en onderhoudsfase toegepast worden. Hoe beter de areaalgegevens op orde zijn aan de voorkant, hoe minder verrassingen tijdens het project zelf. Zo hopen we de ambitieuze doelstellingen te halen: tijdig renoveren met zo min mogelijk hinder voor weggebruikers.’
3D BIM-model
De basis van het BIM 3D-model is een pointcloud. Sven Willems, BIM-regisseur bij Movares: ‘De pointcloud biedt nauwkeurige informatie over de bestaande situatie, zoals de tunnelmoten, sparingen en tunneltechnische installaties. Nadat de pointcloud in de BIM-software is geïmporteerd, worden de objecten snel en nauwkeurig gemodelleerd en gecontroleerd. Vervolgens koppelen we de essentiële metadata, zoals tekeningen of specificaties van componenten. De modellen bieden een solide basis om meer functies toe te voegen aan deze modellen en daarmee de digital twins in de hele levenscyclus te kunnen gaan gebruiken. Zo kunnen tijdens de renovatie van de tunnels ‘as built data’ of onderhoudsgegevens worden gekoppeld. De modellen kunnen onder meer worden gebruikt voor virtueel testen, het simuleren van calamiteiten en het trainen van bedienmedewerkers. Samen met Rijkswaterstaat werken we op deze manier toe naar een zo compleet mogelijk beeld van de tunnels’. Jurjen van der Poel, projectmanager bij Movares: ‘De samenwerking is intensief. Samen met het team van Rijkswaterstaat controleren we de modellen heel nauwkeurig. Daarbij leren we veel van elkaar’.
Totaalbeeld tunnel
‘Dit is de eerste keer dat we gebundeld in een porfolio-aanpak tunnelrenovaties op de markt zetten’, vervolgt Patrick. ‘Het eerste portfolio-contract met de Noordtunnel als basisopdracht en de Beneluxtunnel en de Tweede Heinenoordtunnel als herhaalopdrachten, is inmiddels volop in aanbesteding. Niet eerder is een opdracht op deze schaal uitgevoerd. Het gaat hier om bestaande tunnels, waar in de loop der tijd veel aan is gewijzigd. De wijzigingen in de tunnels, bijvoorbeeld nieuwe installaties, zijn niet altijd in de tekeningen opgenomen. Daarom modelleren we het gehele tunnelcomplex tot in detail inclusief de omgeving in een BIM 3D-model. We staan immers voor de grootste onderhoudsopgave ooit, de Vervanging en Renovatie (V&R)-opgave, nu zoveel kunstwerken einde levensduur raken. We doen er alles aan om slim te plannen, te bouwen en slim reisgedrag te stimuleren. Hinder is onvermijdelijk, maar met het BIM 3D-model kunnen de werkzaamheden optimaal worden voorbereid, kunnen we een goede planning maken van de afsluitingen en de weggebruikers tijdig informeren.’
Afspraken over kwaliteitsniveau
Erik: ‘We willen de V&R-opgave zo efficiënt mogelijk uitvoeren, ook gezien de personele krapte bij Rijkswaterstaat en bij alle betrokkenen. Voor zover we het nu kunnen overzien, lijkt dit een heel goede werkwijze. De grote uitdagingen zijn de hoeveelheid gegevens die gekoppeld moet worden en het detailniveau. Dat is een behoorlijk ingewikkeld proces waarbij onze BIM-adviseurs nauw samenwerken met de BIM-adviseurs en modelleurs van Movares. Het gaat erom dat we de kwaliteit op het juiste niveau krijgen zodat het straks werkbaar is voor de aannemers. De data moet bruikbaar zijn! Movares en Rijkswaterstaat hebben inmiddels duidelijke afspraken over het kwaliteitsniveau kunnen maken en de areaalgegevens zijn goed gekoppeld. Ik ben tevreden en heb alle vertrouwen in een goede afronding!’
Contact
Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen, of wilt u met een van de experts van gedachten wisselen? Neem dan gerust contact op.
Patrick Pieters strategisch contractmanager Rijkswaterstaat
Erik Römkens technisch manager Rijkswaterstaat
Jurjen van der Poel projectmanager Movares